Po przyśrodkowej stronie kolana znajduje się wiele struktur. Wszystkie z nich mogą dawać dolegliwości bólowe, ale tylko jedna posiada nazwę pochodzącą od ptasiej stopy. Jeśli chcesz się dowiedzieć, czym jest, dlaczego boligęsia stopka oraz jak sobie z nią poradzić, zapraszam do lektury. Oczywiście wyjaśnię też skąd taka nazwa.
Gęsia stopka zawdzięcza swą nazwę budowie anatomicznej. Są to trzy ścięgna mięśni, które łączą się w jednym punkcie, podobnie jak palce gęsi wychodzące z jednego punktu, połączone błoną.
Budowa stopy… ale gęsiej
Żeby zrozumieć temat gęsiej stopki oraz to, dlaczego może ona boleć, musimy najpierw poznać jej podstawową anatomię. Tworzą ją końcowe przyczepy trzech mięśni.
Pierwszy z nich to mięsień krawiecki. Jest to najdłuższy mięsień w ludzkim ciele, ale z tego powodu oraz jego małej grubości nie potrafi wygenerować zbyt dużej siły. Jest jedynym mięśniem, który zgina zarówno staw biodrowy, jak i kolanowy. Co więcej, jest on bardzo zmienny osobniczo. Może składać się z dwóch brzuśców lub dzielić się na dwie części wzdłuż całego przebiegu lub jego części. Zdarza się też, że może wcale nie występować. Jego skomplikowany przebieg i funkcja sprawiają, że pracuje on podczas zakładania nogi na nogę. Stąd też pochodzi nazwa tego mięśnia, którą zawdzięcza pozycji, w jakiej pracowali krawcy w dawnych czasach, kiedy odzież szyto głównie ręcznie. Siedzieli oni z założonymi na siebie nogami, pomiędzy którymi trzymano materiał.
Mięsień krawiecki rozpoczyna się na kolcu biodrowym przednim górnym. Dodatkowo odwodzi i rotuje zewnętrznie udo, a także obraca podudzie wewnętrznie.
Mięsień smukły. Znacznie nudniejszy niż poprzedni, nie są związane z nim żadne ciekawostki. Przywodzi on udo oraz w niewielkim stopniu je prostuje i rotuje do wewnątrz. Działa też na podudzie, zgina je i lekko obraca do wewnątrz.
Przyczep początkowy mięśnia smukłego znajduje się na kości łonowej.
Ostatni z mięśni tworzących gęsią stopkę to mięsień półścięgnisty. Posiada funkcje prostowania i lekkiego przywiedzenia uda oraz jak pozostałe mięśnie zgina i rotuje wewnętrznie podudzie.
Mięsień półścięgnisty rozpoczyna się na guzie kulszowym.
Jak już wspomniałem, gęsia stopka tworzy się ze ścięgien wymienionych wyżej mięśni. Wszystkie mają swój przyczep końcowy nieco poniżej i przyśrodkowo od guzowatości piszczeli oraz powięzi goleni. Wyróżnia się jej dwie warstwy. Pierwsza, powierzchowna, tworzona jest przez ścięgno mięśnia krawieckiego, natomiast głęboka przez ścięgna dwóch pozostałych mięśni. Pomiędzy tymi warstwami znajduje się kaletka maziowa, czyli struktura, która wytwarza maź stawową usprawniając w ten sposób ślizganie się mięśni między sobą podczas ich skurczów. Druga kaletka występuje pod warstwą głęboką gęsiej stopki i zazwyczaj jest połączona z tą poprzednią.
Pożar przy kolanie – gęsia stopka
Teraz, gdy znamy już podstawę anatomii gęsiej stopki, możemy pomówić o problemach jakich ta struktura jest w stanie nam przysporzyć. Zdecydowanie najczęstszym z nich jest zapalenie kaletek. Borykają się z nim najczęściej osoby aktywne, głównie biegacze, ale też nie tylko. Jego powstaniu mogą sprzyjać takie czynniki jak zapalenie stawu kolanowego, nadwaga, zła technika biegu, czy zaburzenia biomechaniki naszego ciała, jak na przykład koślawe kolana. Nie mniej jednak, możemy zauważyć, że wszystkie te składowe zwiększają przeciążenia gęsiej stopki i to właśnie z tego powodu jej kaletki ulegają zapaleniu. Objawem w przypadku takiego problemu jest ból. Głównie podczas biegania, ale też przy wchodzeniu oraz schodzeniu po schodach lub wstawaniu z krzesła po dłuższym siedzeniu.
Ból umiejscowiony jest tam, gdzie gęsia stopka, czyli przyśrodkowo i nieco poniżej kolana. Dodatkowo, tak jak przy zapaleniach bywa, może pojawić się obrzęk oraz podwyższona temperatura tego obszaru.
Jak zgasić ten pożar
Leczenie zapalenia kaletek gęsiej stopki nie jest dość skomplikowane. Zazwyczaj wystarcza leczenie zachowawcze, natomiast czas jego trwania może być bardzo zróżnicowany. Powrót do zdrowia zazwyczaj trwa krótko, bo około dziesięciu dni, ale może się też ciągnąć miesiącami, a nawet latami. Dlaczego tak się dzieje? Na obecny stan wiedzy naukowej nie jesteśmy w stanie tego określić. W fazie ostrej, czyli zaraz po rozpoczęciu się bólu, powinieneś odpuścić sobie treningi na tydzień lub dwa. Już w tym okresie przydatna będzie pomoc fizjoterapeuty, który pomoże Ci złagodzić obrzęk oraz ból. Czasami mogą się przydać niesteroidowe leki przeciwzapalne, ale na początku, jeśli to możliwe staraj się ich unikać. Zapalenie to naturalna odpowiedź organizmu na uszkodzenia i sprzyja on samoleczeniu się organizmu. Jeśli będzie to konieczne, lekarz przepisze ci takie leki. Jeśli one nie będą dawały efektu prawdopodobne jest, że potrzebne będą iniekcje z leków steroidowych w celu wyciszenia zapalenia.
Po okresie ostrym, wizyta u fizjoterapeuty lub doświadczonego trenera będzie już konieczna. W tym momencie sprawny powrót do zdrowia zależy głównie od Ciebie. Logicznym będzie, że skoro problem ten powstaje przez przeciążenia , trzeba wzmocnić i uelastycznić mięśnie tworzące gęsią stopkę. Ale to nie wszystko. Ważna będzie poprawa techniki biegu, a także szeroko pojęta edukacja, między innymi na tematy ustalania objętości treningowej, regeneracji, czy ergonomii oraz zmiana złych nawyków. W tym wszystkim powinien pomóc Ci specjalista, do którego się udasz.
Inne gęsie problemy
Możemy wyróżnić jeszcze kilka problemów związanych z gęsią stopką. Pierwszym z nich jest zespół tarcia tylno- przyśrodkowej części stawu kolanowego. Może on występować podczas tarcia ścięgna mięśnia krawieckiego lub smukłego o powierzchnie kłykcia przyśrodkowego kości udowej, powodując ból i lekki obrzęk. Kolejnym jest zespół trzaskającej gęsiej stopki, powodowany przez przesuwanie się jednego z trzech więzadeł, tworzących tą strukturę nad kłykciem przyśrodkowym kości piszczelowej. Temu zjawisku towarzyszy charakterystyczny dźwięk trzaskania, od którego powstała nazwa zespołu. Niestety te syndromy są na tyle rzadkie, że są dość ubogo opisane w literaturze naukowej.
Ostre urazy gęsiej stopki są bardzo rzadkie. Najbardziej narażony na przeciążenia jest mięsień krawiecki, ze względu na jego długość, skomplikowany przebieg łączący dwa stawy oraz powierzchowne położenie. Izolowane zerwanie jego ścięgna jest jeszcze rzadsze, ale czasami może występować u sportowców na wysokim poziomie. Zerwanie całej gęsiej stopki jest praktycznie niemożliwe. Występuję jedynie w masywnych urazach stawu kolanowego przy wypadkach. Dochodzi wtedy do zerwania wielu innych ścięgien i więzadeł kolana.
Podsumowując
Kiedy będziesz odczuwał ból po przyśrodkowej stronie kolana, koniecznie udaj się do dobrego fizjoterapeuty lub lekarza ortopedy, gdyż problemy z gęsią stopką mogą być często mylone z innymi dolegliwościami struktur występujących po tej stronie. Zalecanym badaniem potwierdzającym problemy związane z gęsią stopką jest badanie USG. Prawidłowa diagnoza jest bardzo ważna, ponieważ inne struktury mogą wymagać odmiennego podejścia oraz dłuższej rehabilitacji.
Spodobał Ci się artykuł? Umów się do autora:
Marcin Malon
fizjoterapeuta I trener
RehaFit
plac Solidarności 1/3/5, Wrocław
Trening
Bez Kontuzji
ul. Zwycięska 14a/14b, Wrocław
Fizjoterapia i trening
Chcesz wrócić do sprawności po kontuzji? Pozbyć się bólu? Czy może po prostu chcesz zacząć żyć aktywniej? Chodź ze mną! Poprowadzę Cię w drodze ku zdrowiu i lepszemu samopoczuciu. Współpraca i dobranie racjonalnych oraz odpowiednich dla Ciebie rozwiązań jest dla mnie kluczem do sukcesu. Najtrudniejszy jest początek tej drogi, ale bez obaw, będę Twoim drogowskazem.
RehaFit
plac Solidarności 1/3/5, Wrocław
Trening
Bez Kontuzji
ul. Zwycięska 14a/14b, Wrocław
Fizjoterapia i trening
