Stres – walcz lub uciekaj, ale zawsze odpocznij

Dla jednych pierwsze skojarzenie ze stresem to spocone dłonie, ciężki oddech, dla innych nieustające parcie na pęcherz. Każdy doskonale wie, czym jest i jakie objawy u niego wywołuje. Niezależnie od tego czy trwa krótką chwilę, parę godzin czy nawet kilka miesięcy jego wpływ na organizm nie jest obojętny. Zazwyczaj kojarzony ze wszystkim co najgorsze, jednak czy sam stres jest winowajcą występujących problemów? Czy możesz bez niego żyć oraz gdzie się odkłada? W poniższym artykule wyjaśniam zależność – oddech, a stres.

Nie taki wilk straszny jak go malują

Sierpniowy, gorący wieczór przy rozpalonym ognisku, w środku lasu wśród najbliższych znajomych, zaraz po apetycznym grilu. Błogi stan trawionego wędzonego tofu zakłóca uczucie stąpającego po Twojej łydce włochatego pająka. Gwałtowny skok tętna, przyspieszony oddech i ekstremalne wyostrzenie wzroku w kierunku dwóch błyszczących ślepi zwierzęcia wdrapującego się na napotkaną nogę. Momentalnie zrywasz się z koca, potrząsasz kończynami, by jak najszybciej strącić pająka. Odruchowo odskakujesz od miejsca zdarzenia, by zminimalizować ponowną próbę ataku tak groźnego intruza. Ta sytuacja pozwoli Ci zrozumieć tak sprawne przełączenie trybu “relaksuj się” na “walcz lub uciekaj” naszego organizmu.

Powyższe reakcje są integrowane przez ośrodkowy układ nerwowy, którego drogi odśrodkowe (autonomiczne) przekazują komendy za pomocą nerwów dla:

• mięśni gładkich (występujących w narządach wewnętrznych),
• mięśnia sercowego
• gruczołów.

 Są to reakcje niepodlegające naszej woli, czyli automatyzmy, które od wieków mają za zadanie chronić nas przed drapieżnikami.

Autonomiczny układ nerwowy dzielimy na dwie części współczulną (walcz lub uciekaj) i przywspółczulną (zrelaksuj się), których działanie najlepiej można wytłumaczyć na powyższym ataku intruza.

Po bardzo obfitym posiłku zazwyczaj czujemy się jakby czas zwolnił, to idealna chwila na trawienie i odrobinę drzemki, to przykład działania części przywspółczulnej. Gdy zbliża się silne niebezpieczeństwo trawienie zostaje zahamowane, na rzecz przekierowania krwi z układu pokarmowego do mięśni szkieletowych. Zwiększa się częstotliwość skurczów serca, a także oddechów oraz pobudzenie do odpowiedzi “walcz lub uciekaj”. To reakcja obejmująca cały organizm charakterystyczna dla części współczulnej. Prawidłowe funkcjonowanie organizmu to współdziałanie obu systemów pozwalające na zachowanie równowagi.

Stres nagły, a stres przewlekły

Silne sytuacje stresowe są nieodzownym elementem życia każdego człowieka. Co jeśli nieustannie nakłada się wiele frustracji, z którymi nie jesteś sobie w stanie nie poradzić? To rodzaj chronicznego stresu, który organizm odbiera inaczej niż nagły stres. Glikokortykosteroidy nadnerczowe są uwalniane podczas przewlekłego stresu, ich najpopularniejszy przedstawiciel to kortyzol. Najważniejsze działanie kortyzolu to pobudzenie wątroby do procesu glukoneogenezy, którego efektem jest zwiększenie stężenia glukozy we krwi.

Kiedy nie dajesz upustu negatywnym emocjom i ogromnemu napięciu przez dłuższy czas ono kumuluje się w różnych rejonach Twojego ciała. To rodzaj sygnału dla organizmu o ciągłym współczulnym pobudzeniu. Niespadające stężenie kortyzolu zaburza prawidłowe wydzielanie innych hormonów tj. testosteron (o którym więcej przeczytasz w newsletterze).

Niezbędne w tej sytuacji jest aktywowanie układu przywspółczulnego, który zmniejsza napięcie mięśni i pozwala na spokojne trawienie.

Zajadasz swój stres?

Każdy zna kogoś, kto podczas silnego stresu potrafi pochłonąć litr lodów dlatego, że może być to czynnik wyzwalający jego apetyt. Warto jednak zaznaczyć, że nie jest to prawidłowa interakcja pomiędzy odżywianiem a stresem, związana z niewłaściwymi wzorcami żywieniowymi.

Stres wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie układu pokarmowego przez zaburzenie procesu wchłaniania, przepuszczalność jelit po zwiększoną odpowiedź zapalną.

Zespół jelita drażliwego (IBS) czy choroby wrzodziejące przewodu pokarmowego to zespoły objawów o podłożu zapalnym mające silne powiązanie ze stresem. Występujące problemy układu trzewnego tj. zgaga, refluks, uczucie ciężkości nie są związane tylko z rodzajem spożywanych pokarmów, ich pochodzenia, ale także z samym stosunkiem do odżywiania.

Jak sobie z nim radzić?

Stres może mieć zarówno negatywny jak i pozytywny wpływ na Twoje ciało. W wielu sytuacjach okazuje się motorem napędowym do działania. Problem zaczyna się wtedy gdy stres jest silny i długotrwały, a odpowiedź organizmu jest niewystarczająca. Dzieje się tak, jeśli nie dostarczasz mu warunków do prawidłowego funkcjonowania i regeneracji do których zalicza się optymalna dieta, aktywność fizyczna, sen oraz relaks.

Nauka odpuszczania pozwala zmniejszyć ciągłe pobudzenie przez aktywowanie części przywspółczulnej. Przedstawiam Ci kilka sposobów, by wprowadzić więcej balansu w Twoim życiu oraz aby lepiej radzić sobie w stresowych sytuacjach.

Oddech, a stres

Organizm człowieka niezależnie od warunków zawsze dąży do utrzymania homeostazy. Naprawdę potrafi znieść nieprzespane noce, 12 godzinne siedzenie przed komputerem czy chociażby funkcjonowanie przez cały dzień na porannej kawie. Te czynniki są ogromnym stresem dla Twojego ciała. Choć pozornie może wydawać się, że nie oddziałują na zdrowie, jest to mylne przekonanie. Niepewność, stres i lęk w obecnych czasach towarzyszą zdecydowanej części społeczeństwa.

Dlatego też niezwykle ważne jest niwelowanie napięć związanych ze swoim stanem emocjonalnym nawet jeśli towarzyszą od bardzo długiego czasu. Ciągłe czerpanie z rezerw energetycznych oraz nieumiejętne radzenie sobie w sytuacjach silnego stresu powoli odbiera Ci zdrowie.

Wprowadź więcej równowagi w swoim życiu wyśrodkuj momenty napięcia i mobilizacji oraz czas na relaks i wyciszenie. Praca z oddechem i jego obserwacja jest kluczowym działaniem do wyrównania tych stanów. Medytacja połączona z technikami oddechowymi bardzo dobrze wpływa na zresetowanie przebodźcowanego umysłu i ciała.

Jeśli masz problem z gromadzącym się napięciem i chciałbyś/abyś poznać metody radzenia sobie z nim to umów się na wizytę, razem pozbędziemy się stresu. Twój organizm zniesie jeszcze wiele stresu, dlatego odpocznij i zbieraj siły.