Ciało każdego z nas, twoje czy moje, teoretycznie zbudowane jest z tych samych elementów. Posiadamy te same kości czy mięśnie, lecz wystarczy zagłębić się nieco w szczegóły, aby dowiedzieć się, że tak naprawdę nie jesteśmy identyczni.
Spójrzmy teraz już tylko na siebie. Podobnie jak nie jesteśmy identyczni wobec innych, nasza prawa i lewa strona ciała również nie jest idealnie taka sama. Bez obaw, tak już zostaliśmy przystosowani i różnice są normalną częścią budowy człowieka. Często asymetryczność dostrzegamy na plecach poprzez odstające łopatki.
Poniżej znajdziesz przyczyny odstawania łopatki oraz testy służące do jej wykrycia.
Łopatka jest trójkątną kością, która leży na tylnej ścianie klatki piersiowej. Jest ona otoczona, a wręcz zanurzona w licznych mięśniach. To one przyczepiają naszą łopatkę do klatki piersiowej oraz decydują o jej ułożeniu i zapewniają płynny ruch. Jest ona jak marionetka, która poddaje się pociągnięciom tworzonym przez otaczające ją mięśnie.
Od samego początku, chciałbym zaznaczyć, że nie istnieje coś takiego jak idealna pozycja łopatki i nie ma sensu dążyć do wyrównywania łopatek za wszelką cenę, szczególnie wtedy kiedy występuje u Ciebie asymetria, która jest bezbolesna i masz pełen komfort podczas codziennego życia i aktywności.
Brak równowagi pomiędzy mięśniami pociągającymi za łopatkę nazywamy dysbalansem mięśniowym. Jego przyczyną może być zarówno nadmierne napięcie, jak i osłabienie mięśni. Skutkiem tego całego zamieszania może być odstawanie łopatek.
Głównym winowajcą tego problemu jest osłabienie mięśni “przyklejających” łopatkę do klatki piersiowej. Najważniejszym z nich jest mięsień zębaty przedni (Ryc. po prawej).
Przyczyn jego osłabienia możemy szukać w:
– urazach związanych z żebrami typu złamania, pęknięcia;
– ucisku na nerw dający mu zdolność do skurczu, np. stały i powtarzający się ucisk poprzez ramiączko od plecaka, blizny;
– uszkodzenie nerwu podczas operacji, np. mastektomii,
– przeciążenie mięśnia poprzez ciągle powtarzane ruchy rękoma nad głową oraz podczas dźwigania przedmiotów.
Jeśli chcesz się upewnić co do sprawności tego mięśnia możesz wykonać prosty test “pchania ściany” (przyda się tutaj druga osoba obserwująca twoje plecy). Wystarczy, że swoim wyprostowanym ramieniem zaczniesz napierać na ścianę, w tym momencie twoja łopatka powinna być przyklejona do klatki piersiowej. Jeśli jej brzeg przyśrodkowy odstaje, może to świadczyć o niewydolności tego mięśnia. Dodatkowym objawem jest trudność i czasem ból podczas wykonywania ruchów rękoma ponad głową, czy podczas dźwigania przedmiotów.
Drugim winowajcą tego problemu może być osłabiony mięsień czworoboczny i równoległoboczny. Pierwszego sprawcę głównie kojarzysz z poczuciem spięcia w okolicy karku. Ich osłabienie będzie objawiało się troszkę innym obrazem niż mięśnia zębatego. Łopatka najczęściej będzie bardziej oddalona w bok od kręgosłupa i szczególnie odstawianie będzie dotyczyło dolnego kąta łopatki. Testem w tym przypadku będzie uniesienie ramienia bokiem.
Przywrócenie harmonii w obrębie odstającej (i problematycznej) łopatki opiera się głównie na treningu, który powinien zawierać ćwiczenia aktywujące i wzmacniające wyżej wymienione mięśnie, ale także aktywność doskonaląca ich współpracę. Nie ma jednej recepty na odstające łopatki – TOP 3 najlepsze ćwiczenia z Youtube mogą okazać się niewystarczające, a czasem szkodzące, dlatego najlepiej skonsultować się z fizjoterapeutą.
Inną przyczynę bólu łopatki poznasz na filmiku, który przygotowałem poniżej!
P.S. Nie zapomnij sprawdzić innych materiałów na kanale Fizjomate 🙂
Bibliografia:
1. Park SB, Ramage JL. Winging of the Scapula. 2020 Mar 31. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan–. PMID: 31082049.
2. Vetter M, Charran O, Yilmaz E, Edwards B, Muhleman MA, Oskouian RJ, Tubbs RS, Loukas M. Winged Scapula: A Comprehensive Review of Surgical Treatment. Cureus. 2017 Dec 7;9(12):e1923. doi: 10.7759/cureus.1923. PMID: 29456903; PMCID: PMC5802755.
3. Seror P, Lenglet T, Nguyen C, Ouaknine M, Lefevre-Colau MM. Unilateral winged scapula: Clinical and electrodiagnostic experience with 128 cases, with special attention to long thoracic nerve palsy. Muscle Nerve. 2018 Jun;57(6):913-920. doi: 10.1002/mus.26059. Epub 2018 Feb 24. PMID: 29314072