Po uspokojeniu kolana na etapie pooperacyjnym pora zacząć wykonywać coraz to większe kroki w stronę powrotu do aktywności i sportu. Etap siły i kontroli nerwowo-mięśniowej, czyli faza druga rehabilitacji po rekonstrukcji ACL (więzadła krzyżowego przedniego) polega na wprowadzeniu zoperowanego kolana w świat ćwiczeń siłowych, koordynacyjnych i równoważnych. Jakie są konkretne cele i kryteria ukończenia tej fazy?
Zapraszam Cię na kolejny wpis, w którym przedstawiam aktualne standardy każdego etapu rehabilitacji po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego zgodnie z protokołem Melbourne ACL Rehabilitation Guide 2.0 (link w bibliografii).😊
Etapy rehabilitacji po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego:
Chcesz wrócić do biegania po rekonstrukcji ACL? Sprawdź poniższy film.
Pamiętaj, że wpis ma charakter edukacyjny i zawsze konsultuj swój przypadek z ortopedą operującym i fizjoterapeutami, którzy są w stanie na żywo ocenić Twoje kolano.
Etap siły i kontroli nerwowo-mięśniowej charakteryzuje się większą różnorodnością ćwiczeń i obciążeń niż etap pooperacyjny. To tutaj zaczniesz stawiać pierwsze kroki w bardziej skomplikowanych ćwiczeniach siłowych, koordynacyjnych i równoważnych. Jednak pamiętaj, żeby przy całej tej mieszance obciążeń „słuchać swojego kolana”. Oznacza to po prostu kontrolowanie jego bólu i obrzęku podczas ćwiczeń i po nich. To bardzo ważna zasada, dzięki której będziesz mógł zadbać o ciągłość rehabilitacji bez cofania się paru kroków do tyłu przez nadmierny obrzęk i ból.
Pamiętaj, że jeśli pojawią się powyższe objawy to skonsultuj je ze swoim fizjoterapeutą. Dla mnie jako fizjotrenera jest to świetna wskazówka, która zawsze pozwalała nam dobrać lepiej ćwiczenia i obciążenia. Na tym etapie niewielkie zwiększenia obrzęku są jeszcze normalne, jednak jeśli zastanawiasz się co robić, gdy wystąpi obrzęk to cofnij się do poprzedniego artykułu z etapu pooperacyjnego po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego.
Sama nazwa „faza siły i kontroli nerwowo-mięśniowej” mówi sama za siebie co będzie stanowiło nasz najwyższy priorytet.
Za główne cele uznaje się:
Osiągnięcie kryteriów, które zaraz poznasz wiąże się z wprowadzeniem ćwiczeń siłowych obunóż i jednonóż. Najważniejsza jest w nich stopniowa progresja. Przysiad na jednej nodze wydaje się często niemożliwy, gdy po raz pierwszy pokazuje go moim podopiecznym. Jednak poprzez taśmy TRX, podparcie drugą nogą czy wyższą wysokość boxa staje się on dużo łatwiejszy i dopiero z czasem progresujemy go do właściwej postaci. Zaufaj procesowi i stopniowo wprowadzaj coraz to cięższe warianty ćwiczeń zarówno pod względem ich skomplikowania, ciężaru zewnętrznego oraz większej liczby powtórzeń.
Warto na tym etapie warto wprowadzić ćwiczenia poprawiające symetrię chodu. Asymetrie podczas tej czynności mogą się nasilać podczas biegu czy innych dynamicznych aktywności. Jednymi z ćwiczeń mogą być np. różne wariacje przechodzenia przez płotki.
Powtórka z etapu pooperacyjnego – tym razem chcemy osiągnąć zgięcie kolana powyżej 125 stopni oraz brak obrzęku, czyli stroke test na 0. Jeśli nie wiesz o czym mowa to jak najprędzej sprawdź pierwszy wpis z tej serii.
Ustaw się na podwyższeniu około 20cm z rękoma skrzyżowanymi na klatce. Wykonuj powoli przysiad jednonóż, tak jak chciałbyś jedną nogą zejść ze stopnia. Wykonaj 5 powtórzeń w tempie 2 sekund na jeden przysiad.
Za „dobre” wykonanie uznajemy:
W poprzednim teście skupialiśmy się na technice, tym razem będziemy mieli na uwadze ilość powtórzeń. Twoim celem jest wykonanie jak największej ilości przysiadów na jednej nodze z wysokości krzesła przy maksymalnym zgięciu kolana do 90 stopni. Ręce utrzymuj na klatce piersiowej.
Wynik, który chcemy otrzymać z poniżej podanego wzoru to więcej niż 85% (bądź powyżej 10 powtórzeń). Rekomenduję jednak trzymać się wartości procentowych, 10 powtórzeń wydaje się mało.
Ważnym elementem jest również siła mięśni tyłu uda i pośladka, dlatego za kolejny test posłużą mosty jednonóż. Połóż się na plecach, ułóż nogi na podwyższeniu (zgodnie z protokołem 60cm). Kolano nogi testowanej jest lekko zgięte, ręce znajdują się na klatce piersiowej. Twoim celem jest wykonanie jak największej liczby unoszeń bioder w górę na jednej nodze na najwyższą możliwą wysokość.
Wynik, który chcemy otrzymać z powyżej podanego wzoru to minimum 85% (bądź powyżej 20 powtórzeń).
Najwyższy czas na sprawdzenie siły mięśni łydki. Ustaw się palcami na niewielkim podwyższeniu – pięta powinna znajdować się poza nim. Skup się na unoszeniu pięty jak najwyżej z samego dołu. Jedno powtórzenie powinno zająć Ci około dwie sekundy. Wykonaj maksymalną liczbę uniesień i podstaw dane do wzoru.
Tutaj również pozytywny wynik rozpoczyna się od 85% (bądź powyżej 20 powtórzeń).
Pora na przetestowanie jednego z ważniejszych celów tej fazy – równowagę na jednej nodze w najprostszym wariancie. Cel to oczywiście jak najdłuższe stanie jednonóż. Unieś drugą nogę w górę i ręce ułóż na klatce piersiowej. Zadanie kończy się kiedy oderwiesz ręce, dotkniesz podłogi drugą nogą, przesuwasz stopę na której stoisz lub wytrwasz pomyślnie do samego końca 😊 Zakładany czas przy otwartych oczach to 43 s, a przy zamkniętych 10s.
Zgodnie z protokołem Melbourne, warto je zastosować, gdy wracasz do sportów wymagających dużej ilości zmian kierunku i skoków, które mogłyby wiązać się z ponownym uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego.
Dodatkowe kryteria stanowi możliwość wyciśnięcia jednonóż na suwnicy 1,5x wielkości masy swojego ciała. Maksymalne zgięcie kolana to 90 stopni podczas tego ćwiczenia.
Następny etap to już „faza dynamiki”, w której skupienie jest kierowane na czynności takie jak lądowanie, skoki i bieganie. Bądź pewien, że jesteś dobrze przygotowany na tak wymagające aktywności i spełnij wszystkie powyższe kryteria! Masz pytania? Zapraszam do kontaktu.
https://www.melbourneaclguide.com/docs/ACL_Guide.pdf
